zondag 9 maart 2014

Star-trails

Afgelopen zaterdag met de fotoclub onder leiding van clubgenoot Bert Faber op stap geweest om star-trails te maken. Dit zijn foto's waarop de voortgang van de sterren te zien is als streep. Het is geen moeilijk maar wel een langdurig proces. Met name veel wachten.

Op de locatie aangekomen ga je eerst met de instellingen van de camera aan de slag en met de compositie van je foto. In eerste instantie had ik gekozen voor de skyline van Deventer. Mijn camera zo ingesteld dat ik een sluitertijd en diafragma vond waarmee de skyline zelf er fatsoenlijk op komt. Omdat de camera altijd meer registreert dan het menselijk ook ziet heb ik me om de sterren zelf nog niet zo druk gemaakt. Wel maakte de verlichte kerktoren van Deventer dat het moeilijk zou worden en dat bleek achteraf ook wel. Tevens was het toch iets heiig zodat een echt heldere hemel niet helemaal uit de verf kwam. Dat blijkt ook wel uit bovenstaande foto waarbij rondom de kerk weinig sterrensporen te zien zijn. Eenmaal de juiste instellingen is het een kwestie van foto's maken tot je er voldoende hebt om een mooi spoor te kunnen maken. De juiste instellingen waren in mijn geval 15sec, ISO 1600, F11. Hoe langer je fotografeert de te langer worden je sterrensporen. Om achter elkaar foto's te kunnen maken heb je een aantal mogelijkheden, die hieronder beschreven worden. Als laatste moet je nog een aantal foto's maken met de lensdop op het objectief zodat je zwarte foto's krijgt. Deze foto's worden later gebruikt om ruis en dode pixel uit de foto te halen om zo valse sterrensporen te voorkomen. Laat de instellingen van de camera staan zoals ze stonden toen je de gewone foto's maakten. Dus zelfde sluitertijd etc.

De eerste optie is om de camera in de continue stand te zetten. Dit houd in dat zolang je de ontspanknop ingedrukt houd je foto's blijft maken. Dit is echter niet handig als je steeds de knop ingedrukt houd. Hiervoor is het het makkelijkst om een afstandsbediening te hebben die je vast kun zetten zodat de knop steeds ingedrukt blijft. Zorg dus voor de goede instellingen en de camera op continu status en de afstanden bediening geblokt op ingedrukt en dan gaan met die banaan voor net zo lang als jij wilt. Let wel op een volle batterij en een lege geheugenkaart. In mijn geval maakt ik dus 4 foto's per minuut. Ik schat in dat een half uur het minimum is wil je een beetje leuke strepen krijgen van de sterren. In het geval van bovenstaande foto heb ik een uur gefotografeerd. Zorg voor koffie o.i.d want het is veel wachten.


Een tweede mogelijkheid om een serie foto's te maken is met behulp van de CamRanger die ik al eens eerder getest en beschreven heb in mijn blogs. De CamRanger bied ook de mogelijkheid om een reeks foto's achter elkaar te maken. Hier kun je dan instellen hoeveel foto's met welke tussenruimte. Ook hier is het werkproces gelijk aan boven beschreven. Dus camera instellen met het goede diafragma en sluitertijd. Camera hoeft hier niet in continue modus gezet te worden om dat de CamRanger dit voor je regelt. Daarna de CamRanger instellen op serie fotografie en de instellingen opgeven in de vorm van het aantal opnames en hoeveel seconden er tussen moet zitten. Minimum is 1 seconde, dus daar ontkwam ik niet aan. Ook deze methode werkt zonder problemen.


Als de foto's eenmaal gemaakt zijn is het klaar op de locatie en moet je achter de computer duiken om de rest te doen. De eerste stap is het omzetten van je RAW foto's (aangenomen dat je in RAW fotografeert, wat wel aan te raden is) naar JPEG's in hoogste kwaliteit zonder enige bewerking. Dit geld ook voor de zwarte foto's , ook wel dark frames genoemd. Nu staat alles klaar om er een sterrenspoorfoto of star-trail van te maken.

Hiervoor kun je gebruik maken van het gratis programmaatje StarStaX. Is er zowel voor Windows als de Mac. De werking is simpel. Laad eerst alle gewone foto's in en daarna je dark frame foto's. Geef daarna de opdracht om het geheel samen te voegen tot een geheel en het leuke is dat je je sterrenspoor langzaam aan ziet groeien. Eenmaal klaar kun je je sterrenspoor foto gewoon opslaan en klaar is Kees. Het programma kent ook een aantal instel mogelijkheden dus je kunt je er ook nog lekker mee uitleven. Het is een simpel en goed programma. Handleiding is bijgeleverd cq ingebouwd.

Hopelijk brengt deze weblog je ook weer op ideeën. Met dank aan natuurfocus fotograaf Bert Faber voor het initiatief en de inspiratie.


Als afsluiting nog een panorama van de Deventer skyline. Was er tenslotte toch en hebben dus die kans ook maar aangegrepen.

Tot zover deze blog graag tot een volgende keer.
Met vriendelijke groeten,
Tom Smit


Geen opmerkingen:

Een reactie posten